Tuesday, June 30, 2015

Sadə Yay Ləzzətləri

Yay -  tətil vaxtıdır, istirahət vaxtıdır. Həm də fikirlərimizin, qadağa və məhdudiyyətlərin tətili. Uşaqlar üçün bəzi sərhədləri aşmaq, sərbəst olmaq vaxtı. Nə demək istəyirəm? Bəlkə aşağıdakılardan aydın olar... YAŞ OLMAQ VAXTIDIR

“Ayaqlarını islatma!”, “paltarın yaş olar” sözlərini unutmaq. Uşaqlar su ilə oynamağı sevir. İndi olmazsa, onda nə vaxt? Bağdasınızsa, onlara şlanqla bir-birini yaş etmək,öz oyuncaqlarını yumaq, ağacları sulamaq, evdəsinizsə, su püskürdənlə güllərə su çiləmək,  sprey şüşəsinə su doldurub pəncərələri yumaq maraqlı olar.   


KİRLƏNMƏK, ƏLLƏRİ, AYAQLARI, PALTARLARI ÇİRK ETMƏK VAXTIDIR

İstədikləri qədər qum, palçıqla oynamaq. Yaydır, yuyulmuş paltarlar 10 dəqiqəyə quruyur:) Təzə paltarları isə xüsusi tədbirlər üçün saxlayın.


     AYAQYALIN GƏZMƏK VAXTIDIR 

Evdə, parkda, bağda və ya çimərlikdə - bu da sərbəst olmağın bir yoludur! Balaca ayaqlar qum,ot, torpaq, plitələr, su, taxta döşəməyə toxunaraq hissiyatını inkişaf etdirsin.

     DONDURMA YEMƏK VAXTIDIR 

Özünüz düzəldin və ya hazır alın – amma ağızda isitməyi tələb etməyin!:) Müxtəlif yay meyvələrini qarışdırıb donduraraq dadbilmə hisslərini zənginləşdirin.

MEYVƏLƏRİ AĞACDAN DƏRİB YEMƏK VAXTIDIR   

Şəhərdə böyüyən uşaqlar təbiət məhsullarının hardan gəldiyindən xəbərsiz ola bilər. Qoyun özləri meyvələri yığıb yesinlər.  Hansı ağacların, kolların hansı bar verdiyini öyrənəcəklər.


BOŞ QALIB, DARIXMAQ VAXTIDIR 

Uşaqlarda yaradıcılıq, fantaziya boş qalanda, darıxında inkişaf edir. Günün hər bir vaxtı üçün əyləncə və ya məşğələ planlaşdırmayın. Qoy darıxsınlar, görəcəksiniz ki, bir azdan özləri yeni oyunlar quracaq, özlərinə oyuncaqlar tapacaqlar. Bəlkə da sadəcə uzanıb xəyal quracaqlar?

Wednesday, June 10, 2015

Palçıq Mətbəxi (Mud Kitchen) | Bağ Layihəsi

Bağda məktəbəqədər yaşlı uşaqların ən yaxşı əyləncəsi məncə qum və sudur. Bağda və ya həyətinizdə bunun üçün sərait yaratmaq asandır: təmiz, yumşaq qum olan bir sahə, yaxınlıqda su mənbəyi, və oyuncaqlar. Düzdür, uşaqlara içində adi plastik vedrə, bel, formalar olan standart dəstlə də oynamaq maraqlıdır. Amma oyunu daha rəngarəng və kreativ etmək üçün oyun və ya palçıq mətbəxi düzəltmək olar. Belə bir məkan xırda motorika, birgə oynamaq, razılığa gəlmək, problem həll etmək bacarıqları,  fantaziya və yaradıcılıq və daha nələri işə salaraq inkişaf etdirən oyunlar üçün idealdır.


Belə mətbəxi köhnə skamyadan və ya taburetdən düzəltmək olar. Mətbəx üçün sizə qazanlar və cürbəcür mətbəx ləvazimatı (əsl və ya oyuncaq) lazım ola bilər. Boşqablar,  stəkanlar, sobada bişirmə formaları, silikon qablar, ləyən, süzgəc, ələk və s işə yarıyar. Su ilə oynamaq üçün çanaq (və ya tas), işləmək üçün masa, “soba” və soyuducu – fantaziyanıza uyğun bunların hamısı düzəldə bilərsiniz.

Bəzi ilhamverici linklər:

Bu gün 17 aylıq qızımının mətbəxdə oyununu müşahidə edirdim. Əl-üz yuyanı açaraq bir qabı doldururdu. Birdən altdakı ləyəndə kifayət qədər suyun olduğunu gördü. Kranı səliqə ilə axıracan buraraq bağladı, əlindəki qabı isə ləyənə salaraq doldurdu. Böyük qızım isə qumdan qayğanaq bişirməklə məşğul idi:)

Monday, June 8, 2015

“Post-it”-lərdə qoşulan hekayə

Dəftərxana dükanlarına dəyməyi xoşlayıram. Çox vaxt orda uşaq yaradıcılığı üçün yeni bir vəsait, material tapmaq olur. Bunlar lap xırda, çox adi bir şey da ola bilər, məsələn, “post-it”.  Bu sarı özü yapışan kağızları (post-it, sticky notes) alarkən onlardan necə istifadə edəcəyimizi hələ bilmirdim. Yaradıcılıq masamızdakı səbətə qoyub, bir müddətlik onları unutduq. 
Bu yaxınlarda kağızlar maraqlı işə yaradı: qızım onlarla hekayə qoşdu. 10-dan çox kağızda kiçik rəsmlər çəkdi, sonra isə onları sıra ilə düzüb hekayəni bizə danışdı. Danışarkən kağızların yerini neçə dəfə dəyişdi, hekayəyə də əlavələr etdi,  onu bir az da dərinləşdirdi, uzatdı. Hekayədə ailəmizin bütün üzvləri yer almışdı. 

Kağızların rəngi, ölçüsü, və həm də yapışan olması uşaqlar üçün cəzbedicidir. Gələn dəfə “post-it”lərin başqa rənglərini da almağı planlaşdırıram.